Οι 10 καλύτεροι δίσκοι του 2008 (Μέρος γ)
Αγαπητοί αναγνώστες τα βάσανά σας τελειώνουν διότι φτάνουμε αισίως στο τρίτο και τελευταίο μέρος του μακροσκελούς μου αφιερώματος στην ελληνική δισκογραφία του 2008! Πάμε λοιπόν και στο τελευταίο μέρος, όπου θα μιλήσουμε για τέσσερις ακόμη δίσκους, υπενθυμίζοντας ότι αναφέρονται πάντα με τυχαία και όχι με αξιολογική σειρά.
Μουσική: Χρήστος Θηβαίος, Γιώργος Ανδρέου, Jeff Buckley
Στίχοι: Χρήστος Θηβαίος, Μάνος Ελευθερίου, Κ.Χ. Μύρης, Γιώργος Ανδρέου, Γιάννης Μαργαρίτης
Ο δίσκος αυτός με μπέρδεψε λίγο. Μέχρι τελευταία στιγμή αμφιταλαντευόμουν για το αν θα έμπαινε στο top 10 ή όχι. Τελικά νομίζω ότι σιγά-σιγά κερδίζει το στοίχημα με το χρόνο και μέρα τη μέρα με πείθει όλο και περισσότερο ότι ήταν από τους κορυφαίους του 2008.
Μετά από 5 χρόνια ο εξαίρετος τραγουδοποιός Χρήστος Θηβαίος δημιουργεί ξανά έναν προσωπικό δίσκο, κεντρικό ερέθισμα του οποίου ήταν η οικολογική καταστροφή που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια τόσο στην Ελλάδα, με τα τραγικά συμβάντα των πυρκαγιών το 2007, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο τίτλος "Πέτρινοι κήποι" αναφέρεται στα μικρά καταφύγια στα οποία ζει ο καθένας από μας μέσα στις μεγαλουπόλεις. Ο αριθμός 182, που είναι σε παρένθεση στον τίτλο και στο ομώνυμο τραγούδι, είναι ο αριθμός της διεύθυνσης του σπιτιού του ίδιου του Θηβαίου και δείχνει ότι ο δημιουργός είχε στο μυαλό του αυτό ακριβώς, τους μικρούς πέτρινους κήπους μέσα στους οποίους ζει και δημιουργεί. Ο ίδιος λέει χαρακτηριστικά « Έντεκα καινούργια τραγούδια που έγραψα μέσα στη φωλιά μου, με αγαπημένο υλικό από όλο τον κόσμο. Με μουσικές που ζήλεψα και μουσικές που γέννησα με την ελπίδα να αγγίξουν ότι θαυμάζω... »
Οι "Πέτρινοι κήποι" λοιπόν μοιάζουν με μια ωδή στη φύση και τα στοιχεία της. Για την ακρίβεια, τέσσερα από τα τραγούδια του δίσκου ("Το νερό", "Πέτρινοι κήποι 182", "Εσύ, η πόλη μου" και "Τα δέντρα") έχουν σαφές οικολογικό περιεχόμενο με στίχους που εξυμνούν τα στοιχεία της φύσης αλλά και τις δομές που έχουν χτίσει οι ανθρώπινες κοινωνίες και μέσα στις οποίες ζουν (δηλαδή τις πόλεις) στις οποίες ο Θηβαίος αναφέρεται με ευαισθησία και αγάπη και μάλλον έχει δίκιο. Μήπως ήρθε η ώρα ,πέρα από τη φύση που είναι αυτονόητο, να αγαπήσουμε και τις πόλεις μας;
Αξίζει να ανφερθεί ότι το εναρκτήριο τραγούδι του δίσκου με τίτλο "Το νερό", σε μουσική, στίχους και ερμηνεία του ίδιου του Θηβαίου και τη Μαρία Λούκα στα φωνητικά, έχει επιλεγεί σαν το μουσικό θέμα της καμπάνιας του Δικτύου Μεσόγειος SOS για την ευαισθητοποίηση πάνω στο θέμα της εξοικονόμησης νερού. Το τραγούδι αυτό ξεχωρίζει καθώς αντιμετωπίζει το νερό με την ιερότητα που του πρέπει. "Ο Αξιός, ο Αχελώος και η Κερκίνη /είναι αιχμάλωτοι πολέμου στις τιμές / του χρηματιστηρίου και της βιομηχανίας / και θα ξερνάνε ομολογίες φριχτές" μας λέει ο Θηβαίος. Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών, αλλά εκτιμώ ότι σε λίγα χρόνια θα ακούμε αυτό το τραγούδι και θα το αξιολογούμε ως προφητικό. Δυνατοί στίχοι επίσης από το ίδιο τραγούδι είναι και οι εξής: "Είναι στο σύννεφο,είναι μέσα στο πηγάδι / είναι στο χιόνι και στα φρούτα του Μαγιού / είναι στα μάτια,είναι στο ουράνιο τόξο / είναι στον πάγο,στον ατμό του τηγανιού".
Πέρα από τα τραγούδια που αναφέρονται στη φύση, αξίζει να σταθεί κανείς στο υπέροχο "Κανείς δεν έρχεται" που είναι διασκευή του "Forget her" του Jeff Buckley με τους ελληνικούς στίχους να ανήκουν στον Μάνο Ελευθερίου, ο οποίος καταφέρνει να περιγράψει άψογα τη μελαγχολία και τη μοναξιά που νιώθει ο σύγχρονος άνθρωπος ("πάρε τα ηρεμιστικά σου / να λες πως όλα είναι δικά σου/ κι η ευτυχία σου κλεισμένη σε κουτιά"), ενώ ο Χρήστος Θηβαίος μάς δίνει την πιο δυνατή ερμηνεία του δίσκου. Αξιόλογο επίσης και το "λαϊκό'' κομμάτι του album ("Στης αγκαλιάς σου τη φωτιά") στο οποίο συμμετέχει και η Ελένη Τσαλιγοπούλου, όπως επίσης και το αγαπημένο των ραδιοφωνικών σταθμών "Ας χαθείς" .
Ο δίσκος δεν είναι "εύκολος" στα αυτιά. Οι στίχοι του Θηβαίου απαιτούν πολλές και προσεκτικές ακροάσεις για να βγουν στην επιφάνεια τα κρυμμένα νοήματα. Οι μουσικές συνθέσεις και οι ενορχηστρώσεις έχουν έντονα jazz στοιχεία αλλά και άλλα δυτικότροπα . Ο Θηβαίος στέκεται εξαιρετικά από ερμηνευτικής πλευράς ζώντας μοναδικά το κάθε τραγούδι χωρίς να παρασύρεται σε υπερβολές. Το κεντρικό στοιχείο των τραγουδιών είναι η συγκίνηση, η ευαισθησία και η λιτότητα στην ενορχήστρωση. Είναι ένας δίσκος που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακουστικός και "χαμηλών τόνων", χωρίς να περιέχει κάποιο τραγούδι που να μπορεί να γίνει αυτό που λέμε "σουξέ" (δηλαδή ευρέως γνωστό σε σύντομο διάστημα), αλλά να είναι σαν σύνολο σε υψηλό επίπεδο και να αξίζει να τον έχει κανείς συντροφιά του.
~~~~
Μουσικά θέματα διασκευασμένα για κιθάρες από τον Βαγγέλη Μπουντούνη.
Το 2004 ο Βαγγέλης Μπουντούνης έδωσε συναυλία στο Ηρώδειο με έργα ερμηνευμένα από ούτε μία, ούτε δύο, αλλά 100 κιθάρες! Εγχείρημα μεγάλο και σημαντικό, το οποίο όμως ηχογραφήθηκε, κυκλοφόρησε σε δίσκο και γνώρισε μεγάλη επιτυχία και με βάση τους εμπορικούς όρους. Η επιτυχία αυτή ώθησε τον Μπουντούνη να επιχειρήσει πέρυσι κάτι παρόμοιο. Οι διαφορές με την έκδοση του 2004 είναι ότι στο "Historia de un amor" του 2008 έχουμε μια ηχογράφηση studio, ότι οι κιθάρες είναι νομίζω λιγότερες από 100 (δεν είναι κι εύκολο να ξαναμαζευτεί ο αριθμός αυτός), ότι πλην του ήχου της κιθάρας που κυριαρχεί υπάρχουν πλέον και βιολί, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο και κρουστά και ότι - πέρα από τα ορχηστρικά - υπάρχει πλέον και η φωνή της Ελπινίκης Ζερβού και του Μάριου Φραγκούλη σε κάποια από τα κομμάτια.
Σε αυτόν το δίσκο μιλάμε ξεκάθαρα για κλασσική μουσική. Το ευτύχημα, όμως, είναι ότι το album αυτό δεν αφορά μόνο την "ελίτ" ή τους "κουλτουριάρηδες" ή τους διανοούμενους. Με λίγα λόγια δεν χρειάζεται ο ακροατής του δίσκου αυτού να έχει κάνει 15 χρόνια Ωδείο για να τον εκτιμήσει. Αντιθέτως, έχουμε να κάνουμε με έναν άρτιο δεξιοτέχνη κιθαριστή ο οποίος αναλαμβάνει - και τα καταφέρνει - να παρουσιάσει μία δουλιά πολύ υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου η οποία να είναι ταυτόχρονα απόλυτα προσιτή στον απλό ακροατή. Αυτό αποδεικνύει άλλωστε και η γκάμα των μουσικών θεμάτων που διασκεύασε και παρουσίασε. Συνυπάρχουν θέματα του Μάνου Χατζιδάκι, του Αντόνιο Βιβάλντι, του Σούμπερτ, αλλά και παραδοσιακά από όλον τον κόσμο όπως ο δικός μας "Ζωναράδικος" της Θράκης, παραδοσιακά από την Ιρλανδία, την Ανδαλουσία κ.ά. Υπάρχουν επίσης τέσσερις συνθέσεις του ίδιου του Β. Μπουντούνη.
Με δυο λόγια: Καλή μουσική!
~~~~
Μουσική / Στίχοι : Μάρω Μαρκέλλου
Θυμάμαι ένα απόγευμα, πριν 1-1,5 μήνα περίπου, ήμουν κρεβατωμένος (εξαιτίας της εγχείρησης) και άκουγα την εκπομπή του Οδυσσέα Ιωάννου στον "Μελωδία". Την προσοχή μου τράβηξε ο προλογισμός του σε ένα τραγούδι. "Νέα τραγουδοποιός, μας την σύστησε ο Δεληβοριάς πέρυσι, για δώστε λίγη προσοχή" είπε ο Ιωάννου και ακολούθησε το "Ε δεν ήταν και τίποτα". Λίγες μέρες μετά έμαθα ότι αυτή η νέα τραγουδοποιός λέγεται Μάρω Μαρκέλλου, είναι συνομήλική μου (στα 23), συμφοιτήτρια κι αυτή κατά κάποιον τρόπο (α ρε Νομικάραααα!) και ότι οι εμφανίσεις της στο πλάι του Δεληβοριά τον χειμώνα του 2007 είχαν προκαλέσει αίσθηση. Βέβαια, οι λίγο πιο προσεκτικοί από εσάς, θα την είχατε δει ίσως στην τηλεόραση αφού συμμετείχε στο σίριαλ "Υπέροχα πλάσματα" (αγνοώ πότε και πού προβαλόταν).
Αυτή είναι λοιπόν η Μάρω Μαρκέλλου. Μια κοπέλα σαν εμάς, τους (συν-πλην) 20άρηδες. Και σαν τέτοια κοπέλα του σήμερα γράφει τα τραγούδια της. Οι στίχοι της είναι αφηγήσεις μικρών ιστοριών με αρκετό χιούμορ ("Όταν η Όλιβ θα γίνει χοντρή / και του Sport Billy αδειάσει το βαλιτσάκι / η γιαγιά Duck όταν πέσει νεκρή / και γίνει ο Ποπάι αλλεργικός στο σπανάκι"), με (αυτο)σαρκασμό ("Όταν μεγαλώσω θέλω, θέλω να γίνω ματς στο μουντιάλ και να φοράω καπέλο / να λέω γαλλιστί pas mal καθώς θα παίζω τσέλο"), με αμεσότητα και ελεύθερη γλώσσα. Πολλοί την χαρακτηρίζουν ήδη θυληκό Δεληβοριά. Δεν έχουν και πολύ άδικο καθώς είναι σαφώς επηρεασμένη από το στυλ του ΦοιΔελ. Ωστόσο, η Μαρκέλλου είναι ξεκάθαρα πιο "σύγχρονη", πιο εξελιγμένη θα μπορούσε να πει κανείς. Η ταμπέλα "θυληκός Δεληβοριάς" θα πρέπει να ξεκολλήσει γιατί μόνο κακό μπορεί να της κάνει, αν και νομίζω ότι ήδη με τον πρώτο της αυτό δίσκο ξεπερνά κάθε παγίδα μιμιτισμού. Έχει το δικό της προσωπικό στυλ το οποίο και με οδήγησε στο να συμπεριλάβω το δίσκο της στο top 10 μου.
Για τις ερμηνείες της θα δανειστώ τη λέξη που χρησιμοποίσαν πολλοί για να την περιγράψουν: ανεπιτήδευτες. Θα προσθέσω και μουσικά σωστές. Όμορφη και εκφραστική φωνή. Οι συνθέσεις της έχουν πολλά στοιχεία από το ποπ αλλά και άλλα είδη, ενώ δείχνει ικανή να συνθέσει υπέροχες κιθαριστικές μπαλάντες. Ο δίσκος "Κορίτσι για σπίτι" είναι πολύ μακριά από το να χαρακτηριστεί "εξαιρετικός" ή ολοκληρωμένος, αλλά είναι μόλις ο πρώτος της και - αν σκεφτεί κανείς την ηλικία της - είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο δείγμα. Ακούστε τον και παρακολουθήστε την πορεία αυτής της τραγουδοποιού από εδώ και πέρα.
Πάρτε μια γεύση: "H ομορφιά του θέλω"
~~~~
Μουσική / Στίχοι: Ενδελέχεια
Ένα από τα ελάχιστα ελληνικά ροκ συγκροτήματα της δεκαετίας του '90 που αντέχει στο χρόνο και συνεχίζει να μας προσφέρει αξιόλογους δίσκους και ζωντανές εμφανίσεις. Σε μια εποχή που το ελληνικό ροκ μοιάζει από αδύναμο έως ανύπαρκτο, οι "Ενδελέχεια" συνεχίζουν ακάθεκτοι την πορεία τους στο χώρο με τον 10ο δίσκο τους με τίτλο "Σ'ενα μεγάλο αύριο", πειραματιζόμενοι μάλιστα με ήχους στους οποίους δεν μας είχαν συνηθίσει. Το αν τα μουσικά τους αυτά ανοίγματα είναι κίνηση επιβίωσης σε ένα θολό τοπίο για όσους επιμένουν στο ροκ ή αν είναι γνήσιες καλλιτεχνικές ανησυχίες θα το δείξει ο χρόνος.
Στο δίσκο αυτό ξεχωρίζουν το λαϊκότροπο (!) "Υστερόγραφο" με την υπέροχη μελωδία , τους όμορφους στίχους του Δ. Μητσοτάκη και την εκπληκτική ερμηνεία της Μάρθας Φριντζήλα. Αξιόλογα επίσης τα "Κάτι τους δένει", "Αξίζει τον κόπο" και "Σ'ενα μεγάλο αύριο".
Οι στίχοι στέκονται πάντα στο καλό επίπεδο του συγκροτήματος, ωστόσο αυτή η ελαφρά στροφή τους προς νέα - γι'αυτούς - είδη μουσικής κρύβει παγίδες. Πάντως, έχοντας ουσιαστικά περάσει την εφηβεία μου με τα τραγούδια αυτού του συγκροτήματος, δεν άντεξα να μην συμπεριλάβω τον δίσκο τους στο top 10 μου, εκτοπίζοντας από αυτό την τελευταία στιγμή το "πρώτο άλμπουμ" του πρωτοεμφανιζόμενου Δημήτρη Αρναούτη. Το ότι οι "Ενδελέχεια'' δηλώνουν ακόμη παρόν με αξιοπρεπείς δουλιές είναι - αν μη, τι άλλο - παρήγορο...