Οι 10 καλύτεροι δίσκοι του 2008 (Μέρος α)
Επειδή μου αρέσουν οι απολογισμοί και οι αναδρομές - και ειδικά σε ό,τι αφορά τη μουσική, τον κινηματογράφο, το ποδόσφαιρο κτλ - αποφάσισα να σταχυολογήσω κάποιους από τους ελληνικούς δίσκους που εκδόθηκαν μέσα στο 2008 και τράβηξαν την προσοχή μου. Από την άλλη, οι θεσμοί "best of" ή "top 10" δεν είναι και εντελώς του γούστου μου, αν και αναγνωρίζω ότι πολλές φορές αποδεικνύονται χρήσιμοι. Γι' αυτό λοιπόν διευκρινίζω ότι σε αυτό εδώ το "μάζεμα" θα διαβάσετε εντελώς υποκειμενικές παρουσιάσεις των - με βάση τα δικά μου γούστα - πιο αξιόλογων δίσκων του 2008. Πάμε λοιπόν (οι δίσκοι αναφέρονται με τυχαία σειρά και όχι με αξιολογική):
Μουσική: Θέμης Καραμουρατίδης
Στίχοι: Γεράσιμος Ευαγγελάτος
Ερμηνεία: Νατάσσα Μποφίλιου
Το εξώφυλλο του δίσκου, έργο του νέου ζωγράφου Νίκου Μόσχου
Για τη Νατάσσα Μποφίλιου, την ευχάριστη έκπληξη των τριών τελευταίων ετών στο τραγούδι μας, έχω ένα λόγο παραπάνω να "καμαρώνω". Ο λόγος, πέρα του ότι είναι μία εκπληκτική τραγουδίστρια που ανήκει περίπου στη γενιά μου (είναι μόλις 25), είναι το ότι ήταν και φοιτήτρια στο ίδιο κτίριο με μένα (αυτό της Νομικής) αν και στο "γειτονικό" (Πολιτικών Επιστημών) τμήμα από το δικό μου . Θα μου πείτε "τι σχέση έχει αυτό;". Καμία, αλλά όσο να'ναι δεν περίμενα ποτέ να βγάλει τέτοια εξαιρετική καλλιτέχνιδα το κτίριο της Νομικής όπου τα πρότυπα των φοιτητριών είναι οι τραγουδίστριες πίστας... Τελοσπάντων, πάμε στα του δίσκου.
Πρώτα απ'όλα, πρέπει να τονιστεί ότι είναι ένας δίσκος που ο τρόπος δημιουργίας του μάς παραπέμπει στα πιο φωτεινά χρόνια του ελληνικού τραγουδιού. Αναφέρομαι στην επιλογή του τρίπτυχου Συνθέτης-Στιχουργός-Ερμηνευτής το οποίο συμπληρώνεται από την κόσμηση του εξώφυλλου με ένα έργο τέχνης (βλ. παραπάνω). Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο, που κατά τη γνώμη μου είναι και ο ενδεδειγμένος και τον προτιμώ από τους δίσκους που έχουν πολλούς διαφορετικούς στιχουργούς και συνθέτες, δημιουργήθηκαν κατά το 60'-70 τα πιο σημαντικά μουσικά έργα στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.
Ο δίσκος "Μέχρι το τέλος" είναι ένας δίσκος φτιαγμένος αποκλειστικά και μόνο από νέους ανθρώπους. Αυτή είναι η ταυτότητα του δίσκου. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχει ένας νέος της σημερινής εποχής υπάρχουν και στο δίσκο. Αυτό που σαφώς ξεχωρίζει είναι οι στίχοι του Γεράσιμου Ευαγγελάτου. Πρόκειται για στίχους που εκφράζουν με αμεσότητα τη μελαγχολία και τα αδιέξοδα μιας ολόκληρης γενιάς, όσων είναι σε ηλικία μεταξύ 20 και 30 ετών. Οι στίχοι του Ευαγγελάτου είναι σαν φωτογραφία, σαν ένα στιγμιότυπο της ψυχολογικής κατάστασης των σημερινών 25άρηδων. Από τη μεριά της η Νατάσσα Μποφίλιου πιστοποιεί σε αυτόν το δίσκο το πόσο μεγάλη τραγουδίστρια είναι (παρόλο το νεαρό της ηλικίας της) και το πόσο γουστάρει αυτό που κάνει. Δίνει ερμηνείες πραγματικά εντυπωσιακές, σε σημείο που να μην μπορείς να φανταστείς αυτά τα τραγούδια από άλλη φωνή. Μόνες μου ενστάσεις για τον δίσκο η σχετική ατολμία του Καραμουρατίδη στην ενορχήστρωση (δυτικότροπες ηλεκτρικές μπαλάντες με μια ιδέα από ποπ) και οι ελαφρώς μελαγχολικές τάσεις που διακατέχουν καποια από τα τραγούδια.
Ο δίσκος δεν είναι αριστούργημα αλλά είναι μια εξαιρετική δουλιά από 3 νέους ανθρώπους που δούλεψαν σαν ομάδα και έχουν λαμπρό παρόν και μέλλον. Ήδη την περασμένη χρονιά οι ζωντανές τους εμφανίσεις ήταν άκρως επιτυχημένες. Ακούστε τον!
Πάρτε μια γεύση εδώ
Συντελεστές (μουσική / στίχοι): Σ. Κραουνάκης, Θ. Μικρούτσικος, Χ. Λεοντής, Δ. Τσακνής, Π. Θαλασσινός, Τ. Μουσαφίρης, Μ. Ξυδούς, Λ. Παπαδόπουλος, Μ. Πασχαλίδης, Φ. Πλιάτσικας, Γ. Μηλιώκας, Γ. Κότσιρας, Οδ. Ιωάννου, Γ. Κλεφτογιώργος, Χ. Λέντζος, Κ. Ντούμος
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος
«Ζωή νταλίκα κόκκινη/ στις εθνικές του κόσμου/ του Στέλιου τα τραγούδια/ βενζίνα των φτωχών/ αγάπη θεοσκότεινη/ πολλά ουίσκια εντός μου/ ακούνε τα ζεϊμπέκικα/ σαν το Πάτερ Ημών. Πίκρα μανούλα μου το γάλα/ πίκρα τα χρόνια μας τα υγρά/ τα εργοστάσια μεγάλα/ τα μεροκάματα μικρά...»
Το είπα και στην εισαγωγή. Αυτό το άτυπο top 10 για το 2008 θα είναι εντελώς υποκειμενικό. Κι επειδή με τον Μητροπάνο αντικειμενικός δεν μπορώ να είμαι (ανήκω σάυτούς που ακούνε τη φωνή του και ανατριχιάζουν), δεν θα μπορούσα να μην συμπεριλάβω το δίσκο που σημαίνει την επιστροφή του στη δισκογραφία μετά από 2 χρόνια.
"Τα εργοστάσια μεγάλα, τα μεροκάματα μικρά" λοιπόν. Γι'αυτό το στίχο του Κραουνάκη και μόνο θα άξιζε να έχει κανείς στη δισκοθήκη του το "Στη διαπασών". Ένας δίσκος που μοιάζει με σύνοψη ενός μέρους των συνεργασιών του Μητροπάνου. Πασχαλίδης, Κραουνάκης, Θ. Μικρούτσικος, Μηλιώκας, Τσακνής, Θαλασσινός, Λάκης Παπαδόπουλος, Ξυδούς, Πλιάτσικας, ακόμη και ο Μουσαφίρης (μετά από χρόνια) ήταν εκεί για να σταθούν δίπλα στο Μητροπάνο στην μεγάλη του επιστροφή στη δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις. Αν ήθελα να μιλήσω αντικειμενικά θα έλεγα ότι ο "πολυσυλλεκτικός" αυτός δίσκος δεν κομίζει τίποτα καινούριο. Τίποτα απολύτως. Είναι απλά μία σύμπραξη πολλών από τους συνθέτες και στιχουργούς που είναι τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο οι οποίοι απλά έφτιαξαν έναν δίσκο για την επιστροφή του Μητροπάνου. Αλλά είπαμε, αντικειμενικός με τον Μητροπάνο δεν μπορώ να είμαι και γι'αυτό-γνωρίζοντας ότι καθαρά καλλιτεχνικά ο δίσκος δεν λέει κάτι σαν σύνολο-τον βάζω στο top 10. Μόνο και μόνο επειδή αυτή η απίστευτη φωνή είναι ακόμα εδώ, δίπλα μας και μας δίνει κουράγιο. Φωτεινές εξαιρέσεις στο δίσκο το εξαιρετικό "Ζωή νταλίκα κόκκινη" του Κραουνάκη (βλ. στίχοι στην αρχή), το υπέροχο λαϊκό "Εκδρομή" του Μηλιώκα και φυσικά ο "Έρωτας αρχάγγελος" του μεγάλου Χρήστου Λεοντή που είχε πρωτοηχογραφηθεί πέρυσι στον ομώνυμο δίσκο των Λεοντή-Λέντζου. Ενδιαφέρον και το αποτέλεσμα του πειράματος να πει ο Μητροπάνος ένα μπλουζ ("Όσοι ζουν αληθινά"). Όμορφα λαϊκά που ταιριάζουν γάντι στη φωνή και θυμίζουν παλιές επιτυχίες του Μητροπάνου είναι και "Ο μονομάχος" και το "Αγάπη μου την άλλη φορά".
Μουσική: Γ. Μήτσης, J. Joksimovic, Θ. Παπαδόπουλος, A. Quintero, M. Quiroga, R. Allison, Γ. Καραδήμος, Π. Πέτρου, Νίκος Πορτοκάλογλου, J. Limon
Στίχοι: Κ. Φασουλάς, Λ. Νικολακοπούλου, Μ. Γκανάς κ.ά.
Ερμηνεία: Ελευθερία Αρβανιτάκη
Έχουμε και λέμε. Μια υπέροχη φωνή καταξιωμένη σε Ελλάδα και εξωτερικό (Αρβανιτάκη), ένας Ισπανός συνθέτης βραβευμένος με 2 grammy (Javier Limon), ένας δίσκος που δημιουργήθηκε στη Μαδρίτη, παθιασμένη κλασική κιθάρα σε φλαμένκο, αντάμωμα Ανατολής και Δύσης στις ενορχηστρώσεις, άρωμα Ισπανίας, άρωμα λάτιν, άρωμα Ελλάδας, άρωμα Μεσογείου, ένα υπέροχο ντουέτο με την Ισπανίδα Buika κι ένα τραγούδι που έγινε σουξέ πριν καν κυκλοφορήσει ("Τον έρωτα ρωτάω"). Θέλετε κι άλλα για να πειστείτε; Μία όμορφη δουλιά, προορισμένη και για το εξωτερικό όπου η Αρβανιτάκη πραγματικά σκίζει (sold out όπου πάει στην Ευρώπη!) Ακροασθείτε τον!
Για τη Νατάσσα Μποφίλιου, την ευχάριστη έκπληξη των τριών τελευταίων ετών στο τραγούδι μας, έχω ένα λόγο παραπάνω να "καμαρώνω". Ο λόγος, πέρα του ότι είναι μία εκπληκτική τραγουδίστρια που ανήκει περίπου στη γενιά μου (είναι μόλις 25), είναι το ότι ήταν και φοιτήτρια στο ίδιο κτίριο με μένα (αυτό της Νομικής) αν και στο "γειτονικό" (Πολιτικών Επιστημών) τμήμα από το δικό μου . Θα μου πείτε "τι σχέση έχει αυτό;". Καμία, αλλά όσο να'ναι δεν περίμενα ποτέ να βγάλει τέτοια εξαιρετική καλλιτέχνιδα το κτίριο της Νομικής όπου τα πρότυπα των φοιτητριών είναι οι τραγουδίστριες πίστας... Τελοσπάντων, πάμε στα του δίσκου.
Πρώτα απ'όλα, πρέπει να τονιστεί ότι είναι ένας δίσκος που ο τρόπος δημιουργίας του μάς παραπέμπει στα πιο φωτεινά χρόνια του ελληνικού τραγουδιού. Αναφέρομαι στην επιλογή του τρίπτυχου Συνθέτης-Στιχουργός-Ερμηνευτής το οποίο συμπληρώνεται από την κόσμηση του εξώφυλλου με ένα έργο τέχνης (βλ. παραπάνω). Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο, που κατά τη γνώμη μου είναι και ο ενδεδειγμένος και τον προτιμώ από τους δίσκους που έχουν πολλούς διαφορετικούς στιχουργούς και συνθέτες, δημιουργήθηκαν κατά το 60'-70 τα πιο σημαντικά μουσικά έργα στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού.
Ο δίσκος "Μέχρι το τέλος" είναι ένας δίσκος φτιαγμένος αποκλειστικά και μόνο από νέους ανθρώπους. Αυτή είναι η ταυτότητα του δίσκου. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχει ένας νέος της σημερινής εποχής υπάρχουν και στο δίσκο. Αυτό που σαφώς ξεχωρίζει είναι οι στίχοι του Γεράσιμου Ευαγγελάτου. Πρόκειται για στίχους που εκφράζουν με αμεσότητα τη μελαγχολία και τα αδιέξοδα μιας ολόκληρης γενιάς, όσων είναι σε ηλικία μεταξύ 20 και 30 ετών. Οι στίχοι του Ευαγγελάτου είναι σαν φωτογραφία, σαν ένα στιγμιότυπο της ψυχολογικής κατάστασης των σημερινών 25άρηδων. Από τη μεριά της η Νατάσσα Μποφίλιου πιστοποιεί σε αυτόν το δίσκο το πόσο μεγάλη τραγουδίστρια είναι (παρόλο το νεαρό της ηλικίας της) και το πόσο γουστάρει αυτό που κάνει. Δίνει ερμηνείες πραγματικά εντυπωσιακές, σε σημείο που να μην μπορείς να φανταστείς αυτά τα τραγούδια από άλλη φωνή. Μόνες μου ενστάσεις για τον δίσκο η σχετική ατολμία του Καραμουρατίδη στην ενορχήστρωση (δυτικότροπες ηλεκτρικές μπαλάντες με μια ιδέα από ποπ) και οι ελαφρώς μελαγχολικές τάσεις που διακατέχουν καποια από τα τραγούδια.
Ο δίσκος δεν είναι αριστούργημα αλλά είναι μια εξαιρετική δουλιά από 3 νέους ανθρώπους που δούλεψαν σαν ομάδα και έχουν λαμπρό παρόν και μέλλον. Ήδη την περασμένη χρονιά οι ζωντανές τους εμφανίσεις ήταν άκρως επιτυχημένες. Ακούστε τον!
Πάρτε μια γεύση εδώ
~~~~
Συντελεστές (μουσική / στίχοι): Σ. Κραουνάκης, Θ. Μικρούτσικος, Χ. Λεοντής, Δ. Τσακνής, Π. Θαλασσινός, Τ. Μουσαφίρης, Μ. Ξυδούς, Λ. Παπαδόπουλος, Μ. Πασχαλίδης, Φ. Πλιάτσικας, Γ. Μηλιώκας, Γ. Κότσιρας, Οδ. Ιωάννου, Γ. Κλεφτογιώργος, Χ. Λέντζος, Κ. Ντούμος
Ερμηνεία: Δημήτρης Μητροπάνος
«Ζωή νταλίκα κόκκινη/ στις εθνικές του κόσμου/ του Στέλιου τα τραγούδια/ βενζίνα των φτωχών/ αγάπη θεοσκότεινη/ πολλά ουίσκια εντός μου/ ακούνε τα ζεϊμπέκικα/ σαν το Πάτερ Ημών. Πίκρα μανούλα μου το γάλα/ πίκρα τα χρόνια μας τα υγρά/ τα εργοστάσια μεγάλα/ τα μεροκάματα μικρά...»
Το είπα και στην εισαγωγή. Αυτό το άτυπο top 10 για το 2008 θα είναι εντελώς υποκειμενικό. Κι επειδή με τον Μητροπάνο αντικειμενικός δεν μπορώ να είμαι (ανήκω σάυτούς που ακούνε τη φωνή του και ανατριχιάζουν), δεν θα μπορούσα να μην συμπεριλάβω το δίσκο που σημαίνει την επιστροφή του στη δισκογραφία μετά από 2 χρόνια.
"Τα εργοστάσια μεγάλα, τα μεροκάματα μικρά" λοιπόν. Γι'αυτό το στίχο του Κραουνάκη και μόνο θα άξιζε να έχει κανείς στη δισκοθήκη του το "Στη διαπασών". Ένας δίσκος που μοιάζει με σύνοψη ενός μέρους των συνεργασιών του Μητροπάνου. Πασχαλίδης, Κραουνάκης, Θ. Μικρούτσικος, Μηλιώκας, Τσακνής, Θαλασσινός, Λάκης Παπαδόπουλος, Ξυδούς, Πλιάτσικας, ακόμη και ο Μουσαφίρης (μετά από χρόνια) ήταν εκεί για να σταθούν δίπλα στο Μητροπάνο στην μεγάλη του επιστροφή στη δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις. Αν ήθελα να μιλήσω αντικειμενικά θα έλεγα ότι ο "πολυσυλλεκτικός" αυτός δίσκος δεν κομίζει τίποτα καινούριο. Τίποτα απολύτως. Είναι απλά μία σύμπραξη πολλών από τους συνθέτες και στιχουργούς που είναι τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο οι οποίοι απλά έφτιαξαν έναν δίσκο για την επιστροφή του Μητροπάνου. Αλλά είπαμε, αντικειμενικός με τον Μητροπάνο δεν μπορώ να είμαι και γι'αυτό-γνωρίζοντας ότι καθαρά καλλιτεχνικά ο δίσκος δεν λέει κάτι σαν σύνολο-τον βάζω στο top 10. Μόνο και μόνο επειδή αυτή η απίστευτη φωνή είναι ακόμα εδώ, δίπλα μας και μας δίνει κουράγιο. Φωτεινές εξαιρέσεις στο δίσκο το εξαιρετικό "Ζωή νταλίκα κόκκινη" του Κραουνάκη (βλ. στίχοι στην αρχή), το υπέροχο λαϊκό "Εκδρομή" του Μηλιώκα και φυσικά ο "Έρωτας αρχάγγελος" του μεγάλου Χρήστου Λεοντή που είχε πρωτοηχογραφηθεί πέρυσι στον ομώνυμο δίσκο των Λεοντή-Λέντζου. Ενδιαφέρον και το αποτέλεσμα του πειράματος να πει ο Μητροπάνος ένα μπλουζ ("Όσοι ζουν αληθινά"). Όμορφα λαϊκά που ταιριάζουν γάντι στη φωνή και θυμίζουν παλιές επιτυχίες του Μητροπάνου είναι και "Ο μονομάχος" και το "Αγάπη μου την άλλη φορά".
~~~~
Μουσική: Γ. Μήτσης, J. Joksimovic, Θ. Παπαδόπουλος, A. Quintero, M. Quiroga, R. Allison, Γ. Καραδήμος, Π. Πέτρου, Νίκος Πορτοκάλογλου, J. Limon
Στίχοι: Κ. Φασουλάς, Λ. Νικολακοπούλου, Μ. Γκανάς κ.ά.
Ερμηνεία: Ελευθερία Αρβανιτάκη
Έχουμε και λέμε. Μια υπέροχη φωνή καταξιωμένη σε Ελλάδα και εξωτερικό (Αρβανιτάκη), ένας Ισπανός συνθέτης βραβευμένος με 2 grammy (Javier Limon), ένας δίσκος που δημιουργήθηκε στη Μαδρίτη, παθιασμένη κλασική κιθάρα σε φλαμένκο, αντάμωμα Ανατολής και Δύσης στις ενορχηστρώσεις, άρωμα Ισπανίας, άρωμα λάτιν, άρωμα Ελλάδας, άρωμα Μεσογείου, ένα υπέροχο ντουέτο με την Ισπανίδα Buika κι ένα τραγούδι που έγινε σουξέ πριν καν κυκλοφορήσει ("Τον έρωτα ρωτάω"). Θέλετε κι άλλα για να πειστείτε; Μία όμορφη δουλιά, προορισμένη και για το εξωτερικό όπου η Αρβανιτάκη πραγματικά σκίζει (sold out όπου πάει στην Ευρώπη!) Ακροασθείτε τον!
~~~~