uzuburu-buru

Στο Μέρος α μιλήσαμε για 3 δίσκους. Το "Μέχρι το τέλος" με τη Νατάσσα Μποφίλιου, το "Στη διαπασών" με τον Δημήτρη Μητροπάνο και το "Και τα μάτια κι η καρδιά" με την Ελευθερία Αρβανιτάκη. Πάμε τώρα στο μέρος β (υπενθυμίζω ότι οι δίσκοι αναφέρονται με τυχαία σειρά και όχι με αξιολογική):

Ο πιο πολυσυζητημένος δίσκος του 2008. Η πολυαναμενόμενη σύμπραξη του "πατέρα" των τραγουδοποιών (Σαββόπουλος) και του πιο αξιόλογου τραγουδοποιού των τελευταίων ετών (Θ. Παπακωνσταντίνου) αφήνει το στίγμα της στην ελληνική δισκογραφία με τον δίσκο "Ο Σαμάνος". Κι επειδή ο δίσκος αυτός είναι πολυσυζητημένος θα είμαι λίγο πιο αναλυτικός στην παρουσίασή του σε σχέση με τους υπόλοιπους.



Πολλοί από τους φανατικούς οπαδούς του Θανάση Παπακωνσταντίνου έσπευσαν στο άκουσμα και μόνο της συνεργασίας με τον Σαββόπουλο να αποδοκιμάσουν. "Τι δουλιά έχει με τον Σαββόπουλο", "ξεπουλήθηκε ο Θανάσης", "πού κολλάνε αυτοί οι δύο" είναι μερικές μόνο από τις φράσεις που μπορεί να ακούσει ή να διαβάσει κανεις από τους - ουκ ολίγους - πιστούς ακόλουθους του Λαρισαίου δημιουργού. Προσωπικά ανήκω στους μεγάλους θαυμαστές του Παπακωνσταντίνου αλλά σε καμία περίπτωση στους φανατικούς. Ομολογώ ότι κι εγώ αρχικά ξαφνιάστηκα κάπως όταν έμαθα για τη συνεργασία. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί από εμάς τους νεότερους έχουμε μια άσχημη εντύπωση για τον Σαββόπουλο κυρίως λόγω της κοινωνικής και πολιτικής του παρουσίας (Καλομοίρα, φιέστες στο Σύνταγμα κάθε Πρωτοχρονιά, περίεργα συντηρητικές θέσεις πάνω σε κοινωνικά θέματα κ.ά.). Η εντύπωσή μας αυτή για το "πολιτικό ον" Σαββόπουλος ξεφεύγει μερικές φορές και διαχέεται και στην καλλιτεχνική υπόσταση του "Νιόνιου". Ωστόσο, μετά το προσεκτικό άκουσμα του δίσκου διαλύθηκαν όλες οι επιφυλάξεις που είχα αρχικά.

Στο δίσκο αυτό συνδυάζονται αρμονικά ο ποιητικός λόγος και οι υψηλού επιπέδου μουσικές εμπνεύσεις του Θ. Παπακωνσταντίνου με τις αληθινές και άμεσες ερμηνείες του Σαββόπουλου. Αξίζει να σημειωθει ότι είναι η πρώτη φορά που ο Σαββόπουλος δέχτηκε να είναι ο κεντρικός ερμηνευτής σε δίσκο όπου η μουσική και οι στίχοι δεν είναι δικές του δημιουργίες! Νομίζω, όμως, ότι αυτό που ξεχωρίζει σαφώς στον δίσκο και του δίνει το κάτι παραπάνω είναι οι εξαιρετικές ενορχηστρώσεις (με τη Βάσω Δημητρίου να έχει μεγάλη συμβολή) και η εκπληκτική σύνθεση των μουσικών. Μουσικοί με διεθνή εμβέλεια όπως η Βάσω Δημητρίου, ο Γιώτης Κιουρτσόγλου, ο Satnam Ragmotra, ο Jimmy Mahlis, ο Σωκράτης Σινόπουλος κ.ά. αφήνουν το δικό τους στίγμα στο "Σαμάνο".



Το ερέθισμα που οδήγησε τον Θ. Παπακωνσταντίνου στη δημιουργία του "Σαμάνου" ήταν η παραπάνω φωτογραφία, που δείχνει τον (Μεξικάνο, αν δεν κάνω λάθος) αγωνιστή Φορτίνο Σαμάνο να καπνίζει το τελευταίο του τσιγάρο λίγο πριν εκτελεστεί. "Ο Φορτίνο Σαμάνο καπνίζει και σκέφτεται /«Είμ' ό,τι δεν έζησα. Είμαι η βροχή που θα 'ρθει... ", "(...) Ο στρατιώτης με τ' όπλο σημαδεύει και σκέφτεται / «Με μια κίνηση απλή θα του κλέψω ό,τι έχει ζήσει / Είμαι ένας μικρός θεός, είμ' ένα στοιχειό(...)", "(...)Το τελευταίο τσιγάρο κι εκείνο σκέφτεται / «Θα γίνω γέλιο να κρυφτώ σε παιδιά που ξεφαντώνουν / Ο καιρός θα χάνεται, ώσπου κάποιο απ' αυτά / θα φωνάξει liberta! Kι όπως θα κοιτάει τις κάννες / θα βρεθώ στα χείλη του σαν τσιγάρο ξανά»". Αυτά διηγείται ο Παπακωνσταντίνου με τον μοναδικό του (στιχουργικά) τρόπο μέσα από το τρίτο κατά σειρά τραγούδι του δίσκου που φέρει και το όνομα του ίδιου του Φορτίνο Σαμάνο. Ο Σαββόπουλος ερμηνεύει εξαιρετικά το τραγούδι με τον Παπακωνσταντίνου να κρατά το ρόλο του (ραδιοφωνικού;) αφηγητή. Το τραγούδι έχει έντονο λάτιν χαρακτήρα με εξαιρετικές κιθάρες από τη Βάσω Δημητρίου και μια ομορφότατη ατμόσφαιρα που παραπέμπει στα μέρη στα οποία αναφέρεται (Κεντρική και Νότια Αμερική). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το τραγούδι αυτό αποτελεί μία ενότητα του δίσκου μαζί με το "Ραμόν", το οποίο αναφέρεται εμμέσως σε έναν άλλο Λατινοαμερικάνο αγωνιστή, τον Τσε Γκεβάρα. Ο "Ραμόν" ανοίγει με τον Αριστοτέλη Παπακωνσταντίνου να τραγουδά το παραδοσιακό "Γκαντάρας" της Ελασσόνας, σε ένα ακόμη από τα συνηθισμένα μουσικά "παντρέματα" του Παπακωνσταντίνου με βάση την δημοτική μας παράδοση. Τόσο ο "Φορτίνο Σαμάνο", όσο και ο Ραμόν είναι χαμηλών τόνων τραγούδια με εξαιρετικά ευαίσθητο και σαφώς πολιτικό στίχο υπό το αιθέριο πρίσμα του Παπακωνσταντίνου που πάντα ισορροπεί ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό. Προσωπικά θεωρώ τα 2 αυτά τραγούδια τις πιο συγκινητικές στιγμές του δίσκου.



Μία άλλη ενότητα του δίσκου συναποτελούν το εναρκτήριο "Ασπρομόντε" και το 11ο κατά σειρά "Attinse" που είναι αποτελέσματα ενός ταξιδιού του Παπακωνσταντίνου στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας. Το "Ασπρομόντε" είναι ένα δυναμικό κομμάτι με έντονα κρουστά, ωραίο ρυθμό που σε παρασέρνει, φωνητικά που θυμίζουν Κάτω Ιταλία και μια ερμηνεία γεμάτη κέφι από τον "Νιόνιο". Από τα υπόλοιπα κομμάτια αξίζει να σταθεί κανείς στο μοναδικό καθαρά λαϊκό του δίσκου με τίτλο "Ζεϊμπέκικο της Κυριακής" με ενορχηστρωτή τον Νίκο Κυπουργό που έντυσε επιτυχώς το κομμάτι με πνευστά. Ένα υπέροχο κομμάτι που κουβαλά πάνω του τη λαϊκή μας παράδοση και έχει εξαιρετικούς στίχους. Πρέπει επίσης να αναφερθούν το "Αυτό", ένα τραγούδι που μαστόρευε επί τουλάχιστον 2 χρόνια ο Παπακωνσταντίνου παρουσιάζοντάς το σε συναυλίες χωρίς να είναι δισκογραφημένο. Πρόκειται για ένα κομμάτι που οι δύο δημιουργοί μοιράζονται ερμηνευτικά και το οποίο δημιουργεί υπέροχες εικόνες. Ο σύντομος (ενός λεπτού!) "Μεθυστής" με τη συμμετοχή του Γιάννη Χαρούλη δίνει μια αίσθηση από "Αχαρνείς", όπως σωστά έχει σχολιαστεί. Στο δίσκο περιέχονται επίσης οι επανεκτελέσεις 2 παλαιότερων τραγουδιών του Παπακωνσταντίνου και συγκεκριμένα τα "Ορυχεία" και η "Σάρα". Αμφότερα έχουν ένα χρώμα διαφορετικό από τις αρχικές τους εκτελέσεις με τις ενορχηστρώσεις να διακαιολογούν και να δικαιώνουν την επανεκτέλεσή τους.

Συνολικά, για το δίσκο αυτό που κλείνει έναν χρόνο περίπου στη δημοσιότητα (ναι μεν κυκλοφόρησε τον Ιούλη του 2008, αλλά ήδη από τον Γενάρη τα τραγούδια παρουσιάζονταν ζωντανά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη απο τους 2 δημιουργούς) πρέπει να τονιστεί ότι δικαιώνει απόλυτα τη σύμπραξη των δύο τραγουδοποιών. Μπορεί να μην φέρνει νέα πράγματα στο προσκήνιο, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Είναι ένας δίσκος με ποιότητα στις μουσικές και τον ήχο και με την καθιερωμένη δύναμη και ευαισθησία στους στίχους του Παπακωνσταντίνου. Τον προτείνω ανεπιφύλακτα αρκεί ο ακροατής να έχει την υπομονή να τον ακούσει παραπάνω από μία φορές. Γιατί αν μείνει στο πρώτο άκουσμα δεν θα μείνει ενθουσιασμένος (μιλάω από προσωπική πείρα...).

Πάρτε μια γεύση: "Ασπρομόντε" , "Ζεϊμπέκικο της Κυριακής" , "Φορτίνο Σαμάνο"

• "Το 10" (Ορχηστρικός)

Ορχηστρικά μουσικά θέματα της Ελένης Καραϊνδρου φτιαγμένα για την τηλεοπτική σειρά "Το 10" που ήταν βασισμένη σε έργο του Μ. Καραγάτση.

Γι' αυτόν τον δίσκο τι μπορώ να πω; Ό,τι και να πω θα είναι λίγο! Με δυο λόγια: η μαγεία της μουσικής! Κι επειδή μιλάμε για την κορυφαία, ίσως, ελληνίδα συνθέτη: η μαγεία της ελληνικής μουσικής. Οι συνθέσεις της Καραϊνδρου καταφέρνουν να συγκινήσουν. Μεταφέρουν στον ακροατή την ατμόσφαιρα της μεταπολεμικής Ελλάδας. Προκαλούν έντονα συναισθήματα νοσταλγίας (ακόμη και αν δεν έχεις ζήσει σε αυτήν την εποχή), αθωότητας αλλά και πόνου, θλίψης, μελαγχολίας. Τα χρώματα της ελληνικής μουσικής απλώνονται στις συνθέσεις της Καραϊνδρου, οι οποίες είναι στην ουσία ένα μουσικό ταξίδι στην μεταπολεμική ελληνική ιστορία. Η Καραϊνδρου συνέθεσε 10 διαφορετικά μουσικά θέματα (τανγκό, βαλς, χασάπικο, ταξίμι, "ρομάνς" για βιολί και άρπα) που μαζί με τις παραλλαγές τους έφτασαν τα 37 μουσικά θέματα. Το μπουζούκι ("χωρίς το οποίο δεν νοείται μεταπολεμική Ελλάδα", όπως χαρακτηριστικά λέει η Καραϊνδρου) αφηγείται με έναν τρόπο αφαιρετικό συνυπάρχοντας με άρπα, πιάνο, βιολί, ακορντεόν, όμποε κ.ά.

Πολλά είπα. Αυτός ο δίσκος είναι σκέτη μαγεία!

Στο μπουζούκι ο Σπύρος Γκούμας.

• "Cafe de l' art - Passion" (vol VI)

Νότης Μαυρουδής - Παναγιώτης Μάργαρης


Γνωστά μουσικά θέματα διασκευασμένα για δύο κιθάρες από τον Νότη Μαυρουδή και τον Παναγιώτη Μάργαρη.

Το "Cafe de l 'art" είναι η ονομασία μίας σειράς δίσκων που ξεκίνησαν να δημιουργούν ο Νότης Μαυρουδής και ο μαθητής του Παναγιώτης Μάργαρης το 1999. Η φετινή έκδοση με τίτλο "Passion" ήταν η έκτη κατά σειρά.

Έχω τεράστια αδυναμία στον ήχο της κιθάρας και ειδικά σε έργα που παίζονται με δύο κιθάρες (να φανταστείται, ο δίσκος "Ένα" του Σωκράτη Μάλαμα που για πολλούς είναι σκοτεινός και βαρετός εμένα με ενθουσιάζει ακριβώς επειδή βασίζεται σε 2 κιθάρες!). Δεν θα μπορούσα λοιπόν να παραλείψω από το top 10 μου έναν δίσκο που δημιουργήθηκε από έναν κορυφαίο Έλληνα κιθαριστή, τον Νότη Μαυρουδή, ο οποίος επέλεξε αγαπημένα μουσικά θέματα, τα διασκεύασε και τα ερμήνευσε με δύο κιθάρες, μαζί με τον Παναγιώτη Μάργαρη. Σε αυτήν την έκδοση μάλιστα καταπιάνεται με θέματα από την ξένη δισκογραφία όπως τα Luna Rossa, Besame mucho, Libertango, Sodade κ.ά. αποδεικνύοντας πως η μουσική δεν έχει σύνορα. Στο δίσκο, πέρα από τα διασκευασμένα ορχηστικά, υπάρχουν και τρία τραγούδια ερμηνευμένα από τον Χρήστο Θηβαίο (στο "Corsica" του Πιέτρο Γκουελφούτσι), τη Σόνια Θεοδωρίδου (στο "Youkali" του Κουρτ Βάιλ), και τον Νίκο Αλιάγα (στο "Ne me quitte pas" του Ζακ Μπρελ)